FIFO vs. LIFO: Starcie metod zarządzania zapasami, która sprawdzi się lepiej w Twoim magazynie?
Wybór odpowiedniej strategii obrotu towarem to jedno z kluczowych wyzwań w logistyce magazynowej. Firmy zastanawiają się często, która metoda zarządzania zapasami będzie najbardziej efektywna w kontekście ich branży i rodzaju towarów. Czy FIFO to najlepsze rozwiązanie dla magazynów spożywczych, gdzie kluczowa jest kontrola jakości i ograniczenie strat? A może LIFO lepiej sprawdzi się w branży motoryzacyjnej, gdzie istotne jest szybkie wprowadzanie na rynek nowych podzespołów?
Poniższy tekst Adriana Borka – Kierownika Projektu w Logifact-Systems, przybliża różnice między tymi dwoma metodami i wskazuje, kiedy warto zastosować każdą z nich.
Adrian Borek
Kierownik Projektu
w Logifact-Systems
FIFO i LIFO, dwie podstawowe metody zarządzania zapasami
FIFO i LIFO to dwie podstawowe metody zarządzania zapasami w obszarze logistyki magazynowej. Choć obie odnoszą się do kolejności wydawania towarów względem daty przyjęcia, różnica między nimi jest znacząca. W przypadku FIFO towary przyjęte jako pierwsze opuszczają magazyn w pierwszej kolejności, natomiast w LIFO wydajemy towary przyjęte najpóźniej.
Zasada działania FIFO (first in, first out)
Metoda FIFO zakłada, że produkt, który trafił do magazynu najwcześniej, zostanie też wydany jako pierwszy. Pozwala to w naturalny sposób rotować asortyment w kolejności przyjęć, co jest szczególnie przydatne w przypadku towarów z ograniczonym terminem przydatności. Branże spożywcza, farmaceutyczna czy kosmetyczna chętnie korzystają z tej metody, by minimalizować ryzyko przeterminowania produktów oraz zapewniać klientom świeże i bezpieczne wyroby.
Główną zaletą FIFO jest więc ograniczenie strat związanych z pogorszeniem jakości towarów (zwłaszcza tych wrażliwych na upływ czasu) oraz łatwość kontroli partii produktów. Dzięki temu magazyn może szybko zidentyfikować uszkodzone lub przeterminowane partie. Co więcej, FIFO bywa też stosowane w procesach kompletacji, gdzie rotacja zapasów w naturalnej kolejności przyjęcia usprawnia pracę i zapobiega kumulacji starszych towarów w trudno dostępnych miejscach.
FIFO bywa także stosowane w wysokich regałach magazynowych – przy odpowiednim oznaczeniu partii i regularnej kontroli terminów przydatności możliwe jest sprawne zarządzanie przepływem towarów bez potrzeby dodatkowego sortowania.
Zasada działania LIFO (last in, first out)
Metoda LIFO to odwrotność FIFO – wydajemy produkty, które weszły do magazynu jako ostatnie. Rozwiązanie to bywa korzystne w branżach, w których nowe produkty są bardziej pożądane przez klientów lub mają lepsze parametry techniczne. Metoda ta znajduje zastosowanie m.in. w sektorze elektronicznym, petrochemicznym oraz motoryzacyjnym.
Wydawanie najnowszych towarów pomaga firmom uniknąć sytuacji, w której klienci otrzymują starsze modele o niższych parametrach lub mniej atrakcyjnej specyfikacji. Na przykład w przemyśle modowym stosowana jest metoda LIFO po to aby wprowadzić na rynek najnowsze kolekcje, zgodnych z aktualnymi trendami, co podnosi satysfakcję odbiorców i zwiększa sprzedaż.
W kontekście zapytań o „optymalną metodę zarządzania zapasami w branży elektroniki użytkowej”, LIFO bywa nieraz polecane, bo pozwala na szybkie wprowadzanie urządzeń najnowszej generacji do obrotu.
Kluczowe różnice i wyzwania
Podstawową różnicą operacyjną między FIFO a LIFO pozostaje kolejność wydawania produktów w stosunku do daty ich przyjęcia do magazynu. Metodą FIFO wydaje się najstarsze towary w pierwszej kolejności w przypadku zaś metody LIFO odwrotnie wydaje się w pierwszej kolejności najpóźniej przyjęte produkty.
Trudnością w przypadku obu metod bywa dostępne miejsce składowania i organizacja fizyczna magazynu. W miejscach o ograniczonej strukturze (np. niewielkiej powierzchni albo braku odpowiednich regałów) stosowanie FIFO lub LIFO może wymagać dodatkowych nakładów pracy i zwiększonych kosztów. Magazyn powinien być zorganizowany tak, aby łatwy dostęp do danej partii towaru nie powodował opóźnień w kompletacji. W przeciwnym razie czas realizacji zamówień się wydłuża, a procesy stają się mniej efektywne.
Dla firm poszukujących odpowiedzi na pytanie „jak optymalnie zarządzać magazynem przy małej powierzchni i dużej rotacji asortymentu”, analiza możliwości FIFO i LIFO pod kątem specyfiki branży będzie kluczowa.
Korzyści i ograniczenia FIFO
- Zalety:
- minimalizacja strat wynikających z przeterminowania produktów
- ułatwienie identyfikacji partii towarów (np. w przypadku reklamacji lub wycofań)
- wsparcie dla efektywnej kompletacji w magazynie
- naturalna rotacja towarów w naturalnej kolejności ich przyjęcia.
- Ograniczenia:
- konieczność ułożenia towaru w taki sposób, by najstarsze partie zawsze były łatwo dostępne
- możliwe wydłużenie ścieżki kompletacji w magazynach o małej powierzchni i słabej infrastrukturze.
Korzyści i ograniczenia LIFO
- Zalety:
- szybkie wprowadzanie nowych produktów na rynek (ważne w przemyśle elektronicznym czy odzieżowym).
- Ograniczenia:
- narażenie starszych produktów na dłuższe składowanie (ryzyko ich przeterminowania lub utraty wartości)
- potrzeba przemyślanej logistyki, by nie doprowadzić do „blokady” starszych partii towarów.

Rola Systemu WMS Logifact
Zarówno przy zastosowaniu FIFO, jak i LIFO, kluczowe jest sprawne zarządzanie przepływami towarów oraz kompletacją zamówień. System logifact® WMS to rozwiązanie, które wspiera przedsiębiorstwa w efektywnym zarządzaniu zapasami, niezależnie od wybranej strategii obrotu towarami.
Dzięki wprowadzeniu do systemu informacji o dacie przyjęcia, partiach produkcyjnych czy terminach ważności, WMS Logifact automatycznie sugeruje pracownikom pobranie towaru z konkretnej lokalizacji zgodnie z zasadą FIFO lub LIFO. System dba również o uzupełnianie stref kompletacyjnych w sposób dopasowany do przyjętej metody, co minimalizuje pomyłki i skraca czas realizacji. W efekcie pracownik otrzymuje precyzyjne wskazówki, gdzie się udać i po jaki produkt, dzięki czemu cały proces magazynowy jest przejrzysty i zoptymalizowany.
Wybór strategii – klucz do efektywnego magazynu
Wybór między FIFO a LIFO w zarządzaniu zapasami zależy przede wszystkim od rodzaju przechowywanych produktów i charakteru działalności przedsiębiorstwa. FIFO to świetne rozwiązanie dla branż z produktami o krótkim terminie przydatności, natomiast LIFO bywa użyteczne, jeśli nowsze produkty mają wyższą wartość rynkową lub krótszy cykl życia.
Należy jednak pamiętać, że prawidłowe wdrożenie każdej z tych metod wymaga odpowiedniego układu magazynu, dobrze przemyślanej infrastruktury i wsparcia nowoczesnych narzędzi informatycznych.
Jeśli firma stoi przed wyborem metody zarządzania zapasami, warto przeanalizować nie tylko przepływ materiałów w magazynie, ale też sposób ich sprzedaży i oczekiwania klientów. Właściwie dobrana strategia pozwala ograniczyć straty, zwiększyć efektywność operacyjną i wspierać cele biznesowe firmy.
System logifact® WMS umożliwia łatwe wprowadzenie zarówno FIFO, jak i LIFO, jednocześnie wspierając kluczowe procesy, takie jak przyjęcia towaru, kompletacja zamówień czy kontrola jakości. W rezultacie firma może znacząco podnieść wydajność operacyjną magazynu i zapewnić wyższy poziom obsługi klienta.
Jeżeli chcesz poznać więcej szczegółów na temat „implementacji FIFO w rozbudowanych magazynach e-commerce” albo „wdrożenia LIFO w magazynie odzieżowym z szybko zmieniającymi się kolekcjami”, rozważ konsultację z ekspertami od rozwiązań WMS, aby zyskać pełną swobodę w zarządzaniu zapasami.
