MES – czyli system stojący na straży produkcji

 

System MES (Manufacturing Execution System) to zaawansowane narzędzie informatyczne do zarządzania i monitorowania procesów produkcyjnych w czasie rzeczywistym. Stanowi ono jedno z kluczowych narzędzi wspierających zarządzanie procesami produkcyjnymi w nowoczesnych fabrykach i zakładach produkcyjnych. Jaką rolę pełni system MES i jakie z tego wynikają korzyści dla organizacji opowie Robert Osiński – Kierownik Projektu w Logifact-Systems.

 

 

Robert Osiński

Kierownik Projektu

 w Logifact-Systems

 

Co to jest system MES?

 

W uproszczeniu MES pełni funkcję „pośrednika” między działami planowania produkcji a bezpośrednimi procesami na hali produkcyjnej. Celem systemu MES jest integracja danych z różnych obszarów, takich jak planowanie produkcji, zarządzanie zapasami, kontrola jakości czy monitorowanie wydajności maszyn, tak aby zapewnić pełną przejrzystość i kontrolę nad każdym etapem produkcji.

 

Siła systemów MES polega jednak nie tylko na ich zdolności do sterowania przepływami w produkcji, ale również na integracji z innymi systemami, takimi jak systemy ERP czy WMS. Ta współpraca pomiędzy różnymi systemami informatycznymi pozwala na kompleksowe zarządzanie procesami produkcyjnymi i logistycznymi, co ma bezpośrednie przełożenie na efektywność funkcjonowania całego przedsiębiorstwa, w tym także jego magazynu.

 

Jaką rolę pełni system MES w przedsiębiorstwie?

 

Systemy MES pośrednio wpływają na funkcjonowanie procesów w magazynie, wspierając produkcję, która jest ściśle powiązana z przepływami surowców i produktów między magazynem a linią produkcyjną. Dzięki integracji z systemem WMS, MES umożliwia optymalizację procesów logistycznych związanych z zaopatrzeniem produkcji w surowce oraz odbiorem gotowych wyrobów. W ten sposób MES wspomaga synchronizację działań między produkcją a magazynem, co zwiększa efektywność operacyjną. Jego zadania w obszarze współpracy z magazynem można podzielić na kilka głównych aspektów:

 

1. Synchronizacja procesów produkcyjnych i magazynowych

System MES ściśle współpracuje z WMS, co umożliwia bieżące monitorowanie przepływu surowców i produktów pomiędzy magazynem a linią produkcyjną. Dzięki integracji danych z obu systemów możliwe jest płynne zarządzanie zaopatrzeniem produkcji. W praktyce oznacza to, że na podstawie planu produkcji system MES informuje WMS o zapotrzebowaniu na surowce, które są dostarczane do odpowiednich stanowisk produkcyjnych w odpowiednim czasie. Dzięki temu minimalizowane są przestoje na produkcji, a także optymalizowany jest proces magazynowy, co w efekcie zwiększa wydajność obu obszarów i przede wszystkim zwiększa efektywność produkcji.

 

2. Optymalizacja harmonogramowania produkcji

MES wspiera harmonogramowanie produkcji, integrując dane dostarczane przez inne systemy, takie jak WMS czy ERP, które monitorują zasoby i zapasy magazynowe. Dzięki temu planowanie produkcji może opierać się na rzeczywistych, aktualnych danych, co pozwala na lepsze wykorzystanie dostępnych zasobów i minimalizację zapasów. Taka integracja umożliwia bardziej precyzyjne zarządzanie operacjami produkcyjnymi, co przekłada się na realizację zleceń na czas przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów przechowywania.

 

3. Zarządzanie przepływem towarów w magazynie

System MES dostarcza kluczowe informacje o zasobach produkcyjnych, takich jak stan maszyn, dostępność pracowników i status bieżących zleceń, co pozwala na precyzyjne harmonogramowanie operacji produkcyjnych. Dzięki integracji z systemem WMS lub ERP, MES może uwzględniać również dane o dostępnych surowcach i zapasach magazynowych. Ta integracja umożliwia planowanie produkcji w oparciu o rzeczywiste dane, co prowadzi do efektywnego wykorzystania zasobów, minimalizacji nadmiarowych zapasów oraz bardziej precyzyjnego zarządzania procesami. W efekcie produkcja może być realizowana zgodnie z harmonogramem, a poziomy zapasów są utrzymywane na optymalnym poziomie.

 

4. Zarządzanie zwrotami komponentów i odpadami produkcyjnymi

System MES monitoruje zużycie surowców w trakcie produkcji, rejestrując dane o niewykorzystanych materiałach i odpadach produkcyjnych (użytkowych i nieużytkowych). Informacje te mogą być przekazywane do systemu WMS lub ERP, który zarządza logistyką zwrotu surowców do magazynu lub przetwarzaniem odpadów. Dzięki integracji tych systemów przedsiębiorstwo może lepiej kontrolować stany magazynowe, optymalizować przestrzeń magazynową oraz ograniczać marnotrawstwo, co przekłada się na redukcję kosztów związanych z nadmiernym magazynowaniem surowców.

 

5. Wsparcie w kontroli jakości i zarządzaniu zapasami

System MES dostarcza szczegółowe dane na temat jakości produkowanych towarów, rejestrując wyniki kontroli jakości oraz kluczowe parametry procesu produkcyjnego. Dzięki temu możliwe jest szybkie wykrywanie i eliminowanie wadliwych partii produktów jeszcze na etapie produkcji. Dane te mogą być przekazywane do systemu WMS, który zarządza zapasami magazynowymi, na przykład poprzez separację towarów niespełniających norm jakościowych od produktów gotowych do wysyłki. Współpraca między MES a WMS pozwala na skuteczniejsze zarządzanie zapasami, eliminując wadliwe produkty z dalszych procesów logistycznych. W efekcie poprawia się jakość obsługi klienta, a ryzyko dostarczania wadliwych towarów jest znacząco redukowane.

 

 

 

 

 

 

Jak systemy MES współpracują z WMS?

 

Zarówno systemy MES, jak i WMS odgrywają istotne role w obszarze produkcji i logistyki, choć każdy z tych systemów ma swoje unikalne funkcje i specjalizacje. MES koncentruje się przede wszystkim na monitorowaniu, kontrolowaniu oraz optymalizowaniu procesów produkcyjnych, podczas gdy WMS jest zaprojektowany do efektywnego zarządzania procesami w magazynie. Wiele przedsiębiorstw musi zintegrować operacje magazynowe z procesami produkcyjnymi, a do tego celu przydaje się integracja MES-WMS.

 

Integracja systemu MES i systemu WMS

Integracja systemów MES i WMS umożliwia płynny przepływ informacji pomiędzy produkcją a magazynem. Na przykład, gdy produkt został wyprodukowany i należy wprowadzić go do magazynu wyrobów gotowych, system MES przekazuje taką informację do systemu WMS, który zarządza odbiorem produktu spod maszyny/linii produkcyjnej i przyjęciem go do magazynu. Innym przykładem może być sytuacja, gdy bieżąca produkcja powinna być bezpośrednio skierowany do wysyłki, system MES może zasygnalizować to systemowi WMS, który następnie zoptymalizuje proces pakowania i przygotowania towaru do transportu. Dzięki działaniu w czasie rzeczywistym, zarządzanie produkcją i magazynem staje się znacznie prostsze, a procesy produkcyjne bardziej efektywne.

Oprogramowanie MES a system ERP – różnice

 

System MES, czyli system do zarządzania procesami w produkcji, oraz ERP to dwa różne, ale wzajemnie uzupełniające się rozwiązania informatyczne stosowane w firmach produkcyjnych. MES koncentruje się na nadzorowaniu i optymalizacji procesów produkcyjnych, monitorując realizację zleceń produkcyjnych w czasie rzeczywistym. Jego kluczowym zadaniem jest analiza wydajności maszyn, śledzenie produkcji oraz szybkie reagowanie na zmiany w procesie produkcji. MES nie tylko gromadzi dane, ale także przekształca je w informacje, które wspierają podejmowanie trafnych decyzji operacyjnych i strategicznych, co przekłada się na poprawę efektywności produkcji oraz lepsze zarządzanie stanowiskami produkcyjnymi.

 

MES to system wykonawczy nastawiony ściśle na działania operacyjne: wspomaga zarządzanie zleceniami produkcyjnymi, integrując się często z systemami sterowania i automatyką przemysłową, a także systemami ERP, co umożliwia pełniejsze wykorzystanie zasobów produkcyjnych. W praktyce wdrożenie systemu MES pozwala na bieżące monitorowanie procesów produkcyjnych, optymalizację produkcji i zwiększenie ciągłości funkcjonowania zakładu.

 

Z kolei system ERP działa na wyższym poziomie zarządczym i ma szerszy zakres działania, obejmując różne obszary działalności firmy, takie jak logistyka, finanse, zarządzanie zasobami ludzkimi i produkcją. Dzięki modułowej budowie systemu ERP wspiera on przedsiębiorstwo w zarządzaniu na poziomie strategicznym, oferując narzędzia do planowania zasobów, optymalizacji kosztów i organizacji całej firmy. Jednak ERP nie jest bezpośrednio skoncentrowany na kontroli procesów produkcyjnych – to właśnie w tej roli pomocny jest system MES, który wspiera zarządzanie danymi produkcyjnymi oraz śledzenie operacji w czasie rzeczywistym na poziomie produkcji.

 

Podczas gdy MES skupia się na operacyjnej realizacji produkcji, ERP optymalizuje szeroko rozumiane zasoby przedsiębiorstwa. Oznacza to, że oba systemy, choć mają różne zadania, najlepiej funkcjonują w połączeniu, co pozwala na pełne zarządzanie produkcją i zasobami firmy, zapewniając lepsze wyniki oraz zachowanie spójności danych w całym przedsiębiorstwie.

 

Integracja systemów MES i ERP w praktyce przynosi wymierne korzyści, umożliwiając lepszą kontrolę wydajności maszyn, śledzenie operacji produkcyjnych z większą dokładnością oraz szybsze podejmowanie decyzji na poziomie produkcji, co bezpośrednio przekłada się na wyższą efektywność produkcji i lepsze zarządzanie zleceniami produkcyjnymi.

 

Integracja systemu MES i oprogramowania ERP

System MES powinien działać w ścisłej integracji z systemem ERP, co umożliwia efektywne połączenie zarządzania produkcją z szerokim zarządzaniem zasobami firmy. Jak już wspomniano, MES koncentruje się na monitorowaniu, kontrolowaniu i optymalizacji procesów produkcyjnych w czasie rzeczywistym, dostarczając szczegółowych informacji dotyczących wydajności urządzeń oraz wyników produkcji. Natomiast ERP zajmuje się kompleksowym zarządzaniem różnymi działami firmy, takimi jak finanse, zasoby ludzkie, sprzedaż oraz produkcja. Integracja tych dwóch systemów przynosi wiele korzyści i pozwala w czasie rzeczywistym monitorować proces produkcyjny. Obszary integracji między MES a ERP mogą obejmować wymianę informacji o zleceniach produkcyjnych, raportowanie stanu produkcji, przepływ danych finansowych, zarządzanie surowcami oraz informacje kadrowe.

 

Oprogramowanie MES jako klucz do nowoczesnej logistyki

 

Podsumowując, systemy MES i WMS wspólnie stanowią fundament dla firm produkcyjnych, które muszą sprostać wyzwaniom elastyczności, efektywności i precyzji operacji logistycznych. MES steruje procesami produkcyjnymi w czasie rzeczywistym, monitorując ich przebieg i dostosowując je do bieżących potrzeb, podczas gdy jego integracja z WMS tworzy spójny ekosystem umożliwiający dynamiczne zarządzanie przepływem materiałów oraz zapasami w magazynie. W dobie rosnących wymagań rynkowych i globalnej konkurencji wdrożenie takich rozwiązań staje się kluczowe dla przedsiębiorstw, które chcą zachować konkurencyjność i efektywność operacyjną.

 

Dzięki zaawansowanej integracji MES i WMS, magazyny mogą nie tylko skutecznie zarządzać zapasami i płynnie dostosowywać się do zmieniających się wymagań produkcji, ale także szybko reagować na warunki rynkowe. To przyszłość logistyki, która już teraz staje się rzeczywistością w wielu branżach.