Logistyka magazynowa. O czym pamiętać, co jest ważne?
18.01.2023
Planując w organizacji stworzenie efektywnego łańcucha dostaw, konieczne jest pochylenie się nad logistyką magazynową. To taka, gałąź logistyki, która zasługuje na szczególną uwagę i wymaga uważnego przemyślenia oraz zaplanowania. Na czym polega logistyka magazynowa i jaka jest jej rola? Tą kwestią zajął się Adrian Borek, kierownik projektu w Logifact-Systems.
Adrian Borek
Kierownik Projektu
w Logifact-Systems
-
Logistyka magazynowa – co to jest?
Najprościej rzecz ujmując, logistyka magazynowa to obszar obejmujący organizację pracy oraz wszystkie czynności i procesy, zachodzące w obrębie magazynu, dotyczące obsługi towarów i zarządzania nimi, od ich przyjęcia do magazynu aż po wysyłkę, z uwzględnieniem optymalnego wykorzystania infrastruktury i wyposażenia technicznego magazynu. Prawidłowa realizacja zadań w ramach logistyki magazynowej ma na celu nadzór nad przepływami towarów oraz dostosowywanie posiadanych zasobów tak, by spełniały one aktualne zapotrzebowanie, niezbędne dla efektywnego i wydajnego funkcjonowania magazynu. W skład logistyki magazynowej wchodzi wiele elementów decydujących o tym, czy ogół wszystkich procesów logistycznych (transport towarów, przyjęcie towaru, kontrola wejściowa, kompletacja zamówień, kontrola wyjściowa, wysyłka, składowanie towarów) w magazynie realizowany jest w sposób optymalny i efektywny. W skrócie więc – logistyka magazynowa powinna dążyć do szybkiego, sprawnego, efektywnego i bezpiecznego funkcjonowania wszystkich procesów zachodzących na terenie danego magazynu.
-
Znaczenie logistyki magazynowej
Z założenia logistyka magazynowania powinna realizować kilka istotnych celów, kluczowych z punktu widzenia magazynu. Spróbujmy jednak wyodrębnić najważniejsze z nich. Cele logistyki magazynowej to między innymi:
-
Zapewnienie takiego poziomu organizacji pracy i zarządzania procesami magazynowymi, który pozwoli w optymalny sposób realizować cele logistyczne stawiane przed danym magazynem
-
stworzenie pracownikom magazynu takich warunków, by mogli wykonywać swoje obowiązki w optymalny i wydajny sposób
-
zapewnienie bezpieczeństwa zarówno pracownikom, jak i towarom
-
maksymalne wykorzystanie kubatury magazynowej (ta bowiem jest zasobem, którego nie należy marnować!)
-
zapewnienie odpowiednio dobranej i zwymiarowanej (w stopniu koniecznym dla prawidłowej obsługi procesów magazynowych) infrastruktury i wyposażenia technicznego oraz optymalne wykorzystanie ich potencjału i możliwości (zwłaszcza urządzeń automatyki magazynowej)
-
minimalizacja kosztów funkcjonowania magazynu.
Każdy z tych aspektów przekłada się później na inne obszary, powiązane z szeroko rozumianą logistyką i powiązanymi procesami biznesowymi. Dobra organizacja logistyki magazynowej często jest bowiem odczuwalna na każdym etapie łańcucha dostaw – sprawia, że zamówienia mogą być obsługiwane szybciej, sprawniej oraz z minimalnym ryzykiem wystąpienia ewentualnych błędów, co nie jest bez znaczenia szczególnie w kontekście zmieniających się i rosnących potrzeb klientów.
-
Jak zorganizować logistykę magazynową?
Na sprawne zarządzanie logistyką magazynową składa się szereg istotnych czynników. Każdy z nich – w mniejszym lub większym stopniu – decyduje o prawidłowej realizacji zadań i założeń logistyki magazynowej w konkretnym magazynie czy przedsiębiorstwie. Wymieńmy je po kolei.
-
Projekt magazynu
Dobrze zaprojektowany magazyn jest kluczowym elementem układanki w logistyce magazynowej. Opracowanie koncepcji funkcjonalno-przestrzennej magazynu często stanowi pierwszy i najważniejszy krok na drodze do sprawnego zarządzania nim – i to często paradoksalnie, zanim ten w ogóle powstanie! Przemyślany, dokładnie opracowany koncept magazynu wydatnie wspiera logistykę magazynową – poprzez dokładnie zaprojektowany layout magazynu ułatwia prawidłowe wykorzystanie przestrzeni magazynowej, usprawnia proces przepływu towarów i daje możliwość zmagazynowania odpowiedniej ilości towaru.
Tym, którzy chcieliby dowiedzieć się więcej na temat projektowania logistycznego, polecamy tekst Pawła Bobińskiego, Członka Zarządu w Logifact-Systems. Paweł opisał w artykule trzy kluczowe etapy projektowania logistycznego, zwrócił uwagę na wszystkie jego obszary, a także wyjaśnił, jakie cele powinny przyświecać takiemu procesowi.
-
Zaprojektowanie procesów
Podstawą sprawnie funkcjonującej logistyki magazynowej są też oczywiście dostosowane do danego przedsiębiorstwa procesy magazynowe. Muszą one uwzględniać zarówno wielkości przepływów towarowych charakterystycznych dla danej organizacji, jak i specyfikę działalności tego przedsiębiorstwa. Chodzi tu o procesy wejściowe (przyjęcie towaru, kontrola wejściowa, określenie miejsca składowania, wprowadzenie do stref składowania), wyjściowe (kompletacja, kontrola wyjściowa, pakowanie, wysyłka), a także wewnątrzmagazynowe (inwentaryzacja, wydruk etykiet, konfekcjonowanie, przesunięcia wewnątrz magazynu etc.).
-
Zaplanowanie składowania towarów
Aspekt odpowiedniego rozmieszczenia towarów w magazynie nie powinien w żadnym wypadku być pomijany. Powinno ono uwzględnić na przykład obrotowość towarów, ich gabaryty i/lub masę, a także warunki ich przechowywania. Niektóre kategorie towarów, jak np. produkty spożywcze, wyroby medyczne czy towary klasy ADR wymagają specjalnego „traktowania” i spełniania ściśle określonych zasad związanych z ich składowaniem i przechowywaniem. Tutaj ogromną rolę do odegrania ma wspomniany już projekt logistyczny, który powinien uwzględnić warunki, w jakich powinno mieć miejsce składowanie towarów.
-
Dobór wyposażenia magazynu
Przy planowaniu logistyki magazynowej nie można pominąć szeroko rozumianych urządzeń technicznych i infrastruktury. Można tu wymienić elementy takie jak regały, wózki podnośnikowe, terminale mobilne, stanowiska pracy, drukarki, a także wyposażenie wchodzące w skład automatyki magazynowej, na przykład przenośniki, automatyczne systemy składowania czy sortery. To z ich pomocą możliwe jest wykonywanie bieżących zadań w magazynie i obsługa wszystkich niezbędnych procesów.
-
Przeszkolenie pracowników
Na koniec – choć nie jest to najmniej istotny aspekt – warto zwrócić uwagę na to, jakie znaczenie dla dobrze funkcjonującej logistyki magazynowej ma odpowiednio przeszkolony personel. Nie można przecenić roli tzw. czynnika ludzkiego! Mam tu na myśli zarówno zarządzającą, jak również tzw. szeregowych pracowników na magazynie. Im lepiej pracownicy rozumieją, jak funkcjonują wszystkie procesy zachodzące w magazynie i jak w ich magazynie wygląda przepływ towarów, tym większa szansa, że będą w stanie sprawnie je realizować i efektywnie współpracować. Kompetentni pracownicy są równie istotni, co wymienione wyżej części składowe.
-
Zarządzanie – istotny składnik logistyki magazynowej
Odpowiedni projekt i plan magazynu oraz zachodzących w nim operacji i procesów to jednak nie wszystko. Kluczowe są jeszcze inne składowe, bez których logistyka magazynowa praktycznie nie może funkcjonować.
-
System WMS
W kontekście logistyki magazynowej nie da się nie wspomnieć o systemie zarządzania magazynem, znanym jako WMS. W dużym skrócie to zintegrowany informatyczny system magazynowy, który wspiera zarządzanie procesami magazynowymi, a także daje możliwość ich śledzenia, kontrolowania i analizowania w czasie rzeczywistym.
Rola systemu WMS
Usprawnia to tym samym funkcjonowanie całego magazynu, ponieważ system sprawuje pieczę nad wszystkimi procesami zachodzącymi w magazynie, ułatwia je, kontroluje, wspiera i usprawnia. W praktyce system WMS pozwala na stworzenie jednej, wspólnej, zarządzanej centralnie sieci, spajającej stanowiska pracy, pracowników, maszyny i procesy zachodzące w magazynie.
Korzyści z wdrożenia WMS
Samo wdrożenie systemu zarządzania magazynem jest często żmudnym i pracochłonnym przedsięwzięciem, ale korzyści z jego wdrożenia rekompensują cały związany z tym trud. Korzystają na niej wszyscy – od kadry zarządzającej i kierowniczej, przez pracowników, aż po klientów!
Poprzez łatwy dostęp do informacji o przebiegu procesów magazynowych, przetwarzaniu ich i przekazywaniu kadrze kierowniczej w magazynie, system zarządzania magazynem ułatwia podejmowanie optymalnych decyzji zarządczych, które przekładają się na szybszą obsługę zadań w magazynie, większe bezpieczeństwo pracowników i ładunków czy minimalizację kosztownych błędów mogących wystąpić podczas kompletacji. Zgromadzone przez WMS dane mogą być też źródłem wielu cennych raportów, pozwalających zlokalizować czynniki zakłócające lub spowalniające pracę magazynu.
Elastyczność systemu WMS
Co szczególnie istotne – system WMS można konfigurować tak, by był dostosowany do konkretnych potrzeb danego przedsiębiorstwa i zaprojektowany z myślą o wsparciu konkretnych procesów. To jednak nie wszystko – WMS może być integrowany z innymi systemami i środowiskami, które sprawiają, że obsługa magazynu jest jeszcze sprawniejsza i bardziej intuicyjna! WMS można bowiem z powodzeniem integrować z systemami klasy ERP (przeznaczonymi do zarządzania zasobami przedsiębiorstwa), a także z tzw. systemami kurierskimi i spedycyjnymi lub automatyką magazynową.