Strefy magazynowe – dlaczego są niezbędne?

 

Aby magazyn działał sprawnie i efektywnie, musi zostać spełnionych kilka kluczowych warunków. Ogromne znaczenie mają oczywiście dysponowanie odpowiednią ilością przestrzeni magazynowej, niezbędna infrastruktura, prawidłowo zaprojektowane procesy magazynowe, wykwalifikowany i przeszkolony personel, prawidłowy obieg dokumentów czy wysoka kultura organizacyjna oraz szeroko pojęta dobra organizacja pracy. Nie da się jednak nie wspomnieć o kluczowym aspekcie, jakim jest podział magazynu na strefy. Dlaczego jest tak istotny, na jakie strefy można podzielić magazyn i jak właściwie należy takiego podziału dokonać? Ten temat zgłębia na naszym blogu Robert Osiński, Kierownik Projektu w Logifact-Systems.

 

 

 

Robert Osiński

Kierownik Projektu

 w Logifact-Systems

 

 

Podział magazynu na strefy ma niesłychanie istotne znaczenie z punktu widzenia optymalizacji procesów, bezpieczeństwa i jakości pracy, efektywnego zarządzania zapasami czy po prostu utrzymania magazynu w dobrej organizacyjnej kondycji.

 

Strefy magazynowe – dlaczego ich wydzielenie jest tak ważne?

 

Prawidłowy podział na strefy umożliwia zoptymalizowanie procesów magazynowych i zapewnienie operacyjnej efektywności. Każda strefa może być zaprojektowana w taki sposób, aby efektywnie obsługiwać konkretne etapy procesu, co prowadzi do zwiększenia wydajności wszystkich procesów magazynowych.

Co więcej, podział magazynu na strefy pozwala na zoptymalizowanie przepływu materiałów i produktów. Pracownicy nie muszą przemieszczać się na duże odległości, aby wykonać różne zadania, co skraca czas potrzebny na obsługę zamówień i inne czynności.

Zwiększa się też bezpieczeństwo – odpowiednie oznakowanie stref, wyodrębnienie ich i wyznaczenie stref awaryjnych zmniejsza ryzyko potencjalnych wypadków i przyspiesza oraz usprawnia reakcję na ewentualne zdarzenia losowe. Podzielony na strefy magazyn jest też łatwiejszy w utrzymaniu porządku i pozwala personelowi lepiej skupić się na wykonywaniu określonych zadań, a co za tym idzie – pracować wydajniej.

Wydzielenie stref w magazynie pozwala również na ścisłe monitorowanie stanu zapasów. Określone strefy magazynu mogą być zaopatrzone w konkretne produkty, a to ułatwia nadzór nad rotacją towarów, ich ilością czy ważnością. Ponadto precyzyjne wyodrębnienie stref w magazynie pozwala na dostosowywanie do zmian w procesach czy rodzaju składowanych towarów. Dobrze zorganizowany magazyn zdecydowanie łatwiej przechodzi „ewolucję”.

 

Podstawowe strefy magazynowe

 

Kluczową kwestią jest wyodrębnienie w magazynie kilku podstawowych stref: rozładunku/przyjęć, składowania, kompletacji oraz wysyłek/załadunku. Każda z nich pełni inną rolę, więc ich odpowiednie zaplanowanie oraz rozmieszczenie w przestrzeni magazynu ma bardzo duże znaczenie.

 

Oczywiście – w zależności od złożoności procesów oraz magazynu, tych stref może oczywiście występować o wiele więcej np. strefy VAS (Value Added Services), co-packing’u czy produkcji magazynowej. Rozmiary każdej strefy zależne są wykonywanych w nich operacji magazynowych, od wielkości przepływów oraz ilości składowanych zapasów. Zanim magazyn zostanie podzielony na strefy, konieczne jest przeprowadzenie analizy wyżej wymienionych czynników, aby magazyn mógł pracować w sposób optymalny i wydajny.

 

 

 

 

Strefy przyjęcia towaru

 

W strefach przyjęcia towaru nowe towary są dostarczane do magazynu. To tutaj mają miejsce rozładunek do buforów wejściowych, weryfikacja jakości i ilości towarów oraz ich rejestracja w systemie magazynowym.

 

Bufory wejściowe

 

Podstawową funkcją tej strefy jest tymczasowe składowanie (buforowanie) jednostek w celu realizacji rozładunku, kontroli wejściowej towaru, wprowadzania towarów do magazynu. Odpowiednie zwymiarowanie tych buforów zależne jest głównie od dobowego rozkładu od natężenia strumienia wejściowego i wydajności obsługi procesów kontroli i wprowadzania do magazynu.

 

Bufory wejściowo-wyjściowe

 

Bufory wejściowo-wyjściowe w magazynie łączą funkcje buforów wejściowych i buforów wyjściowych w jednej strefie.

 

Strefy składowania

 

Strefa składowania stanowi główną część magazynu. To właśnie w niej produkty i materiały są przechowywane w określonych lokacjach magazynowych na paletach, w pojemnikach, opakowaniach zbiorczych bądź luzem w lokacjach półkowych. W przypadku towarów niepodlegających paletyzacji (nietypowych/gabarytowych) stosuje się dopasowane do nich techniki składowania. Strefa składowania może być podzielona na mniejsze sekcje, aby w jeszcze większym stopniu zoptymalizować rozmieszczenie towarów.

Strefy składowania mogą być obsługiwane manualnie np. przy pomocy wózków widłowych, ale także półautomatycznie lub praca w nich może być całkowicie zautomatyzowana.

Strefa składowania określana często mianem strefy rezerw, gdy towary w niej składowane służą do zasilania stref kompletacji. Kompletacja może odbywać się w samej strefie składowania, w takim wypadu strefa ta ma podwójną funkcję, jednakże przy obsłudze bardziej złożonych procesów magazynowych takie rozwiązanie na ogół nie jest wystarczające i nie zapewnia odpowiedniej wydajności pracy. Istnieje wiele technik składowania, te najczęściej stosowane wymieniono poniżej.

 

Składowanie w towarów spaletyzowanych

• Składowanie blokowe – najprostszy rodzaj składowania, bez regałów, bezpośrednio na posadce palety układane są jedna przy drugiej i sztaplowane w stos

• Regały paletowe rzędowe o pojedynczej lub podwójnej głębokości

• Regały przesuwne – przemieszczają się po szynach – ograniczają liczbę korytarzy roboczych

• Regały wjezdne i przejezdne (drive-in, drive-through) – konstrukcja regałów tworzy korytarze towarowe, w które wjeżdżają wózki widłowe i odkładają paletę, która opiera się o szyny zamocowane na ramach po obu stronach korytarza. W jednym korytarzu towarowym może być składowanych do kilkudziesięciu palet. 

• Regały przepływowe – konstrukcja regałów tworzy kanały o niewielkim spadku, wyposażone w rolki. Wózek po jednej stronie regału wkłada paletę do kanału, która przemieszcza się pod wpływem sił grawitacji. Przy pobieraniu przez wózek palety z drugiej strony kanału palety znajdujące się za nią zsuwają się do przodu. W jednym kanale znajduje miejsce na ogół do trzydziestu kilku palet

• Regały push back – konstrukcja regałów tworzy kanały o niewielkim spadku (na ogół wyposażone w rolki). Palety odkłada się i pobiera po jednej stronie kanału. Wózek odkładając paletę popycha w głąb kanału umieszczone tam wcześniej palety. Przy pobieraniu przez wózek palety z czoła kanału palety znajdujące się za nią zsuwają się do przodu. Kanały w regałach push back mają zazwyczaj pojemność do kilku palet

• Regały satelitarne (Pallet Shuttle) – konstrukcja regałów tworzy kanały, w których do przemieszczania palet służą samojezdne wózki elektryczne (satelity) przemieszczające się po szynach wewnątrz kanałów. Odkładanie i pobieranie palet na czoło i z czoła regałów, w rozwiązaniach półautomatycznych odbywa się przy pomocy wózków widłowych a w całkowicie zautomatyzowanych z zastosowaniem specjalnych układnic.

 

Składowanie małych jednostek ładunkowych

Dotyczy składowania towarów o niewielkich wymiarach i niewielkim zapasie w pojemnikach, kartonach zbiorczych, luzem w regałach półkowych lub w kanałach regałów przepływowych. Mogą też być składowane w zautomatyzowanych systemach typu miniload, gdzie układnice automatycznie wprowadzają i wyprowadzają pojemniki/kartony do/z lokacji odkładczych czy takich wyposażanych do tego celu w wózki samojezdne (system shuttle).

 

Składowanie towarów nietypowych i gabarytowych

 

W przypadku tych towarów stosuje się dopasowane do nich techniki składowania np. dłużyce składowane są w regałach wspornikowych a towary gabarytowe na polach odkładczych. W przypadku pól odkładczych towary składowane są luzem, bezpośrednio na posadzce.